Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo, phụ nữ nên trì hoãn mang thai ít nhất hai năm sau khi sinh nhằm có lợi cho sức khỏe cả mẹ lẫn con. Trong thời gian này người mẹ có thời gian chăm sóc và nuôi dưỡng con được tốt. Để có được sự trì hoãn, người phụ nữ phải sử dụng phương pháp tránh thai.
Sau khi sinh cơ thể người phụ nữ trở về thông thường về tuần lễ thứ 6. Hiện tượng có kinh trở lại tùy thuộc về việc cho con bú hay không cho con bú. Phụ nữ cho con bú sự ra kinh từ tháng thứ 6 trở đi, ngược lại không cho con bú có thể có kinh trở lại về tuần lễ thứ 3 - 4 sau sinh, ban đầu là sự ra kinh non, sau 3 tháng vòng kinh ổn định. Hiện tượng trứng rụng có thể diễn ra trước khi có kinh.
 Ảnh minh họa |
Phương pháp tự nhiên đó là con bú vô kinh.
Cho con bú vô kinh là 1 phương pháp tránh thai mà tận dụng hiệu quả tránh thai tự nhiên của sữa (sữa mẹ). Người mẹ cho con bú làm gia nâng cao nồng độ prolactin. Khi prolactin tăng trong máu sẽ ngăn chặn sự rụng trứng và làm tương tự ngăn ngừa mang thai. Phụ nữ cho con bú hoàn toàn thường không rụng trứng trong ít nhất 6 tháng sau lúc sinh con và tiếp tục cho con bú trong 12 tháng sau lúc sinh con, không trở về rụng trứng (do đó bảo vệ khỏi mang thai) trong thời gian này.
Hiệu quả của phương pháp này theo Kennedy (1998) đạt 98% trong vòng 6 tháng trước nhất cho con bú. Cần khuyến khích các bà mẹ sau sinh cho con bú liền và tiếp diễn cho con bú hoàn toàn bú cả ngày lẫn đêm, trong vòng 12 tháng đầu đời của bé. Tuy nhiên phương pháp tự nhiên cho con bú vô kinh không áp dụng cho những trường hợp: mẹ nhiễm HIV, có HbsAg dương tính mà bé chưa được tiêm ngừa, nhiễm trùng tuyến vú; mẹ đang dùng thuốc mà có hại cho bé; mẹ có thai trở lại mà chưa thấy có kinh.
Phương pháp này cần kết hợp một phương pháp tránh thai khác khi: mẹ cho con bú không hoàn toàn nghĩa là ngày mẹ mắc đi làm; bé chỉ được bú mẹ khi tối và đêm, hay cho bú không thường xuyên; mẹ có kinh trở lại.
Các phương pháp khác
- Bao cao su: dùng ngay lập tức tại mọi thời điểm. Bao cao su có 2 loại, loại dành cho nam giới (thường dùng) và cho nữ giới (ít dùng). Ngoài ưu điểm ngừa thai, bao cao su còn ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục và không ảnh hưởng sữa mẹ.
- Vòng tránh thai: áp dụng lúc có kinh trở lại, thời điểm đặt vòng tránh thai về ngày thứ 3 hay thứ 4 của sự ra kinh. Vòng tránh thai có 2 loại: chứa đồng và loại chứa levonorgestrel. Vòng tránh thai có tác dụng 5 năm, không ảnh hưởng sữa mẹ. Nhược điểm của phương pháp này là không bộ phận tránh được sự lây nhiễm khi quan hệ.
- Thuốc ngừa thai chỉ có progestin: vận dụng khi có kinh trở lại, sử dụng viên thuốc trước tiên lúc có kinh và uống thường xuyên mỗi ngày một viên theo số thứ tự trên vỉ thuốc. Trên thị trường hiện nay, thuốc biệt dược Embevin 28 có hàm lượng desogestrel 0,075 mg/viên có tác dụng ngừa thai cao 97 - 98 %, không ảnh hưởng sữa mẹ. Thuốc ngừa thai không dùng được cho những bà mẹ dị ứng với thuốc, suy gan, suy thận bệnh lý về máu, viêm tắc tĩnh mạch. Không phòng tránh được các bệnh lây nhiễm. Ngoài ra còn dùng loại que cấy đơn thuần có progestin, thuốc có tác dụng kéo dài mỗi 3 tháng.
 Thuốc ngừa thai uống mỗi ngày theo thứ tự trên vỉ thuốc |
- Thắt vòi trứng: đây là phương pháp đình sản, được vận dụng cho các bà mẹ không muốn sinh nữa. Phương pháp này vận dụng sau lúc sinh 24 giờ đầu hay 6 tuần lễ đầu sau sinh, là phương pháp phẫu thuật nhỏ, được thực bây giờ cửa hàng y tế chuyên khoa, không ảnh hưởng việc cho con bú.
Ngoài ra lý do nào đó mà việc cho con bú không thành, các bà mẹ có thể vận dụng ngay các phương pháp ngừa thai về tuần lễ thứ 6 sau khi sinh.
Có thể ứng dụng một trong 5 phương pháp ngừa thai nói trên. Trước khi quyết định các phương pháp ngừa thai, cần đi khám phụ khoa lại để được bác sĩ hỗ trợ tư vấn cụ thể.
BS.CKII. NGUYỄN HỮU THUẬN
No comments:
Post a Comment