Chảy máu cam: Căn bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ

Chảy máu cam (hay chảy máu mũi) là căn bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, ít gây hiểm nguy tới tính mạng, nhưng rất dễ làm trẻ và người nhà lo lắng, sợ hãi.

Mỗi ngày, có hàng trăm ca chảy máu cam tại trẻ được bố mẹ đưa tới bệnh viện, nhưng chỉ 6 đến 10% trong số đó cần ở lại bệnh viện điều trị.

Trẻ em thường bị chảy máu cam nhiều hơn người to do mạch máu mỏng và sát với niêm mạc mũi. Có phần lớn nguyên nhân gây ra hiện tượng này, không ngoại trừ nguyên nhân bệnh lý.

Chảy máu cam (hay chảy máu mũi) là căn bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ

Nóng trong người

Mũi là nơi đưa lượng khí về bên trong cơ thể. Do vậy, toàn bộ các nguyên do làm đánh tráo hoặc tổn thương khoang mũi đều dẫn đến việc chảy máu cam tại trẻ.

Chấn thương ở mũi: do tai nạn hay do va đập mạnh, đánh nhau. Khi bị tác dụng lực vào mũi, sẽ làm vỡ các mạch máu trong hốc mũi gây chảy máu và ví dụ nặng có thể gây mất máu với số lượng lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Nguyên nhân sinh lý thứ 2 rất thường gặp trong mùa hè, trẻ bị nóng trong người làm cho các mạch máu, cấu trúc trong lỗ mũi bị vỡ, gây ngứa ngáy. Trẻ em thường có tật hay ngoáy mũi vô tình làm vỡ mạch máu và chảy máu cam.

Có phải là bệnh lý?

Khi không có tác động gì mà bé chảy máu cam thì phụ huynh cần kiểm tra xem trẻ có bệnh lý gì vào máu không, bằng cách cho bé kiểm tra các xét nghiệm huyết học.

Theo BS Duy Long (khoa Huyết học BV Nhi Đồng 1), có phần nhiều trường hợp (nhất là bé trai) hay bị chảy máu cam, lúc đã bị thì rất lâu và khó cầm máu, khi đó có thể trẻ mắc bệnh hemophilie hoặc xuất huyết giảm tiểu cầu. Đây là 2 bệnh lý vào huyết học tương đối thường gặp tại trẻ nhỏ. Cần phải được xét nghiệm để chẩn đoán chuẩn xác và điều trị theo phác đồ phù hợp.

Nguyên nhân bệnh lý thứ hai là tình trạng viêm mũi ở trẻ, hiện tượng này làm cho lớp chất nhầy bảo vệ bề mặt niêm mạc mũi bị thương tổn, vì thế các mạch máu nằm ngay dưới đó và niêm mạc mũi cũng bị xước hoặc rách. Viêm mũi gây kích thích tạo ra các dịch rỉ viêm, gây đau, ngứa ngáy, khó chịu, làm trẻ càng cho tay vào mũi ngoáy, gây chảy máu.

Thêm một nguyên nhân rất hiểm nguy mà phụ huynh thường bỏ qua hoặc xem thường, đó là u xơ vòm mũi họng - 1 bệnh lý có thể gây tử vong và nhiều tai biến nghiêm trọng ví dụ không được điều trị kịp thời. Bệnh u xơ vòm mũi họng chỉ diễn ra ở trẻ em, thường gặp ở trẻ 6-15 tuổi, phần lớn là bé trai. Triệu chứng ban đầu là chảy máu cam, tái phát nhiều lần, số lượng máu chảy ngày càng nhiều.

Sau 1 thời gian, ví dụ không được điều trị, khối u sẽ phát triển to và trẻ có thêm nhiều triệu chứng khác như tắc mũi, ù tai. Trường hợp nặng, có thể dẫn tới tử vong. Điều mà các bác sĩ lo ngại nhất tại bệnh này là nguy cơ chảy máu ồ ạt lúc đụng vào khối u. Nếu can thiệp không khéo, máu từ khối u sẽ chảy dữ dội, khó cầm lại được. Không ít bệnh nhân đã tử vong trên bàn mổ hoặc trong giai đoạn thay gạc mũi sau phẫu thuật. Khối u càng to thì nguy cơ tử vong trong phẫu thuật của bệnh nhân sẽ càng cao.

Nếu được phát hiện sớm khi khối u còn nhỏ, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp phẫu thuật nội soi để cắt bỏ u 1 cách dễ dàng. Nhưng khi khối u đã lớn, bác sĩ phải cắt xương mặt để tiến vào hốc mũi gặt đi khối u, điều này vừa gây nguy hiểm vừa ảnh hưởng đến vấn đề thẩm mỹ cho trẻ.

Vì vậy, lúc thấy trẻ em (nhất là các bé trai) có triệu chứng chảy máu cam nhiều lần, lượng máu chảy ngày một lớn, cha mẹ nên đưa trẻ tới chuyên khoa tai mũi họng để khám và điều trị ngay, tránh để khối u phát triển lớn.

Xử lý khi chảy máu cam

Khi bị chảy máu cam, trẻ thường có tâm lý rất sợ hãi và hoảng loạn, vì vậy việc trước tiên là giúp trẻ quên đi nỗi sợ bằng cách kể một câu chuyện, hoặc xem tivi trong lúc chờ cầm máu. Sau đó, cho bé cúi đầu ra phía trước, dùng khăn tay hoặc bông gòn để bịt lỗ mũi ngăn không cho máu chảy ra. Giữ mũi của trẻ trong vòng 10 phút, nhớ để ý thời gian chính xác, đừng giữ lâu quá.

Tránh để cho bé ngửa đầu ra đằng sau trong lúc đang chảy máu cam. Làm như vậy sẽ khiến cho máu chảy xuống phía sau hốc mũi về bao tử và có thể gây khó chịu và ói mửa. Nếu sau 20 phút, máu trong mũi của trẻ vẫn không ngừng chảy, cần phải đưa bé tới bác sĩ ngay, tránh để bé mất nhiều máu, xây xẩm.

Bố mẹ cần thường xuyên cắt móng tay cho trẻ để tránh tổn thương mũi. Mùa nóng, cho bé ăn nhiều rau, hoa quả để tăng cường vitamin C, nhắc bé uống đủ nước để tránh bị nóng và khô niêm mạc.

Theo Phương Mai